Το Υπουργείο Παιδείας έχει την καθολική ευθύνη της ποιότητας της εκπαίδευσης στην Ολλανδία και η Εκπαιδευτική Επιθεώρηση (Inspectie van het Onderwijs) είναι υπεύθυνη για την εποπτεία της. Επικεφαλής της Επιθεώρησης είναι ο Γενικός Επιθεωρητής, ο οποίος με τη συνεργασία των Επιθεωρητών (chief inspectors) και βάσει του νόμου για την Εκπαιδευτική Επιθεώρηση έχει την ευθύνη της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής, της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, της Εκπαίδευσης Ενηλίκων, της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Η Εκπαιδευτική Επιθεώρηση (Inspectie van het Onderwijs) της Ολλανδίας είναι ειδικότερα αρμόδια για την παρακολούθηση και βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου με βάση την έγκυρη και ολοκληρωμένη γνώση σχετικά με τα επιμέρους σχολεία και τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Στο πλαίσιο του έργου της, η Επιθεώρηση διενεργεί τακτικές και συστηματικές επισκέψεις στα σχολεία, τα αποτελέσματα των οποίων καταγράφονται σε έκθεση, η οποία κοινοποιείται στα ενδιαφερόμενα σχολεία καθώς και στον Υπουργό Παιδείας.

Η εποπτεία του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών ιδρυμάτων αφορά ειδικότερα:

• στην αξιολόγηση της ποιότητας της διδασκαλίας μέσω του ελέγχου της συμμόρφωσης με τη νομοθεσία
• στην παρακολούθηση της συμμόρφωσης της γενικότερης λειτουργίας τους με τη νομοθεσία
• στη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας
• στη δημοσίευση εκθέσεων σχετικά με την πορεία της εκπαίδευσης
• στην υλοποίηση όλων των δράσεων και των καθηκόντων που προβλέπονται από τον νόμο.

Βασική αρχή για την αξιολόγηση της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου από την Επιθεώρηση αποτελεί η παραδοχή ότι η πρωταρχική ευθύνη για την ποιότητα της διδασκαλίας ανήκει στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Τα σχολεία στην Ολλανδία χαρακτηρίζονται γενικότερα από υψηλό επίπεδο αυτονομίας εντός ενός κεντρικά καθορισμένου πλαισίου σε σχέση με τους στόχους επίδοσης και τις απαιτήσεις για τις μαθητικές εξετάσεις. Τα σχολεία έχουν την πλήρη ευθύνη για την οργάνωση της διδασκαλίας και της μάθησης, για το προσωπικό τους και το εκπαιδευτικό υλικό. Ο ετήσιος προϋπολογισμός βασίζεται σε κρατική επιχορήγηση, για τη διαχείριση του οποίου αποφασίζουν τα σχολεία. Η Επιθεώρηση ελέγχει την ικανότητα του σχολείου να διασφαλίσει και να βελτιώσει την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου και, εφόσον αυτή τεκμηριωθεί, κρατά αποστάσεις.

Οι επιθεωρήσεις που διεξάγονται στο πλαίσιο της εξωτερικής αξιολόγησης μπορεί να είναι ετήσιες μικρότερης εμβέλειας, περιοδικές μεγαλύτερης εμβέλειας ή περιστασιακές για ειδικούς λόγους και σκοπούς.

Για τις ανάγκες του καθορισμού και του ελέγχου των επιπέδων απόδοσης των σχολείων (standards), διαμορφώθηκε μια σειρά εργαλείων, τα οποία έγιναν υποχρεωτικά για τα σχολεία της Πρωτοβάθμιας, της Δευτεροβάθμιας και της Ειδικής Αγωγής από το 1998. Τα εργαλεία αυτά είναι:

1. το σχολικό πλάνο, το οποίο οφείλει να επικαιροποιείται από το σχολικό συμβούλιο κάθε τέσσερα χρόνια και περιγράφει τα βήματα που απαιτούνται για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Δεδομένου ότι κάθε σχολείο υποχρεούται να αξιολογεί συστηματικά την απόδοσή του, τα αποτελέσματα της αξιολόγησής του αποτελούν τη βάση της διαμόρφωσης του σχολικού πλάνου, το οποίο θα πρέπει να εγκρίνεται από το συμβούλιο του σχολείου. Βάσει αυτού, το σχολείο έχει την ευθύνη της διαμόρφωσης και της εφαρμογής της πολιτικής του για την οποία αποδίδει λόγο στην Επιθεώρηση.
2. το φυλλάδιο (prospectus), το οποίο περιλαμβάνει πληροφορίες για τους γονείς και τους μαθητές. Το φυλλάδιο επικαιροποιείται κάθε χρόνο με βάση το σχολικό πλάνο και περιγράφει με λεπτομέρεια το έργο και τη λειτουργία του σχολείου, τους στόχους του και τα αποτελέσματά του, αποτελώντας έτσι τη βάση του διαλόγου μεταξύ των γονέων και του σχολείου σχετικά με την πολιτική του. Περιέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με την συμμετοχή των γονέων καθώς και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των γονέων και των μαθητών. Περιγράφει επίσης τα μέτρα που έχουν ενδεχομένως ληφθεί για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες ή με προβλήματα συμπεριφοράς. Το σχολείο αποστέλλει αντίγραφο του φυλλαδίου στην Επιθεώρηση, η οποία μπορεί να αποφασίσει την επικύρωση ή μη της ακρίβειας των δηλώσεων σε σχέση με την πραγματική κατάσταση.
3. η διαδικασία παραπόνων, σχετικά με την οποία τα σχολεία υποχρεούνται να ενημερώσουν τους γονείς, με σκοπό την ενίσχυση της συμμετοχής τους στη λήψη αποφάσεων και τη διοίκηση του σχολείου.

Εκτός των παραπάνω, διάφοροι εκπαιδευτικοί οργανισμοί συνεργάζονται για το σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων με σκοπό την υποστήριξη της οργάνωσης των συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας των σχολείων, όπως:

• το Q*Primair για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση με πρωτοβουλία των ενώσεων των διοικητικών συμβουλίων, των στελεχών και των εκπαιδευτικών.
• το Q5 and ISIS για την υποστήριξη των σχολείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά την εφαρμογή συστημάτων διασφάλισης της ποιότητάς τους (έληξε το 2006). Την ευθύνη για το πρόγραμμα είχαν τα σχολικά συμβούλια και η διοίκηση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και όχι η κυβέρνηση.
  Η προσέγγιση αυτή (bottom-up) απαιτείτο λόγω της ποικιλομορφίας των σχολείων και των διαφορετικών απόψεων για την ποιότητα της εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα παρείχε πληροφόρηση (π.χ. ιστοσελίδες όπως η www.q5.nl, περιοδικά, οδηγίες, συνέδρια κ.λπ.), δικτύωση, ερευνητικά προγράμματα, ανάπτυξη εργαλείων και κατάρτιση. Η σχέση με την εξωτερική αξιολόγηση δεν ήταν ιδιαίτερα ισχυρή, δεδομένου ότι η εξωτερική αξιολόγηση δεν εστιάζει σε όλες τις διαστάσεις του σχολείου, όπως στην ηγεσία και διοίκηση, στην ανάπτυξη του προσωπικού ή στην επίτευξη προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Το πρόγραμμα Q5, mε βάση το μοντέλο ABC, προωθούσε την αυτοαξιολόγηση (Α), η οποία ακολουθείτο από μια εξωτερική αξιολόγηση (Β) με σκοπό την προσαρμογή της στη συνέχεια στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες της σχολικής μονάδας (C). (European Community, Socrates, Education and Culture, 2006).
• το πρόγραμμα ‘Kwalititeitsring’ στο οποίο συνεργάστηκαν ενώσεις των διοικητικών συμβουλίων, των στελεχών και των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, τα εθνικά συμβουλευτικά κέντρα, το Εθνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης των Αναλυτικών Προγραμμάτων (SLO - National Institute for Curriculum Development), το Εθνικό Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Μέτρησης (CITO National Institute for Educational Measurement) και η Πλατφόρμα για την Επαγγελματική Ανάπτυξη των Εκπαιδευτικών (SBL – Platform for the Professional Development of Teachers).

Η Ολλανδία συμμετέχει επίσης στο Πρόγραμμα ASP (Associated Schools Project) μετά από πρωτοβουλία της Εθνικής Επιτροπής της Ολλανδίας για την UNESCO (Netherlands National Commission for UNESCO). Για την υποστήριξη των συμμετεχόντων σχολείων, η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα (European Platform) και το Ίδρυμα Learning Plan Development Foundation σχεδίασαν ένα πλαίσιο ποιότητας με βασικά χαρακτηριστικά τους την αυτοαξιολόγηση και τις επιτόπιες επισκέψεις στα σχολεία.
Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων από την αρμόδια επιτροπή, τα σχολεία επιδεικνύουν τον τρόπο επίτευξης της αποστολής και των στόχων της UNESCO. Στη συνέχεια, η επιτροπή αξιολογεί το βαθμό συμβατότητας της αυτοαξιολόγησης του σχολείου με τις δικές της παρατηρήσεις ώστε να προβεί σε μια σειρά συστάσεων (TIPS and TOPS) σχετικά με τους τρόπους ανάπτυξης του σχολείου ως μέλους του δικτύου ASP.

Μετά από τρεις δοκιμαστικές επισκέψεις σε διαφορετικά σχολεία, τα εργαλεία αξιολογούνται και βελτιώνονται. Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2011-2012, όλα τα σχολεία του δικτύου ASP διεξήγαγαν αυτοαξιολόγηση, μετά την οποία πραγματοποιήθηκε η επιτόπια επίσκεψη. Τα υπόλοιπα σχολεία της Ολλανδίας έχουν εκφράσει έντονο ενδιαφέρον για συμμετοχή τους στο πρόγραμμα αυτό, με σκοπό την επιβεβαίωση της επάρκειας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου αλλά και την αμοιβαία ανατροφοδότηση της γνώσης και της εμπειρίας τους.

• Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού και Επιστημών (πρόσβαση 9-9-2013).
• Εκπαιδευτική Επιθεώρηση: Inspectie van het Onderwijs: (πρόσβαση 9-9-2013)
• Dutch Eurydice Unit, Ministry of Education, Culture and Science. The Education System in the Netherlands 2007
• European Community, Socrates, education and Culture(2006). Examples of  Interesting Practice of  Internal and External Evaluation of Schools.
• The UNESCO Associated Schools Project Network  (πρόσβαση9-9-2013)
• Self-evaluation project at ASP schools in the Netherlands.  (πρόσβαση 9-9-2013)